وضعیت بازار سکه در ایران در مهرماه ۱۴۰۴

در مهرماه ۱۴۰۴، بازار سکه در ایران تحت تأثیر ترکیبی از تورم بالا، نوسانات ارزی، سیاست‌های پیش‌فروش و انتظارات سرمایه‌گذاری، وضعیت قابل‌توجهی را تجربه کرد. سکه کامل (بهار آزادی) و انواع آن (نیم، ربع، سکه گرمی) به عنوان یکی از انبارهای ارزش، گزینه‌ای مهم برای خانوارها، سرمایه‌گذاران خرد و حتی نهادهای مالی باقی ماندند. این گزارش به بررسی روند قیمت، عوامل مؤثر، پیامدها و چشم‌انداز این بازار در مهرماه می‌پردازد.

روند قیمت‌ها در مهرماه ۱۴۰۴

یکی از شاخص‌های شاخص در این ماه، قیمت پیش‌فروش سکه برای تحویل در پایان مهر بود که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین شد و مقدار آن حدود ۶۰ میلیون تومان برای هر قطعه سکه کامل بهار آزادی گزارش شد. (قابل‌ذکر است که این قیمت مربوط به پیش‌فروشِ تعیین‌شده برای تحویل در پایان مهرماه بود).
علاوه بر آن، گزارش‌ها نشان می‌دهند که قیمت سکه در بازار آزاد نیز تأثیرپذیری بالایی از قیمت پیش‌فروش و انتظارات داشته است، اگرچه قیمت دقیق روزانه همه قطعات برای مهرماه کامل در دسترس عمومی نیست.

عوامل تأثیرگذار

۱. پیش‌فروش سکه و سیاست عرضه

بانک مرکزی با اجرای طرح پیش‌فروش سکه (شامل سه مرحله با موعدهای تحویل خرداد، مرداد و مهر) تلاش کرد تا نقدینگی را جذب کند و عرضه سکه را مدیریت نماید. تعیین قیمت حدود ۶۰ میلیون تومان برای تحویل مهرماه یک سیگنال مهم بود که می‌توان آن را به‌عنوان اقدام سیاستی برای کاهش نوسان بازار تلقی کرد.

۲. انتظارات ارزی و تورمی

بازار سکه ایران به‌شدت با متغیر ارز و تورم در ارتباط است. افزایش انتظارات تورمی یا فشار بر نرخ ارز می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای سکه شود چراکه سکه به لحاظ تاریخی به‌عنوان محلی برای حفظ ارزش دارایی دیده شده است.

۳. تفاوت قیمت بین پیش‌فروش و بازار آزاد

قیمت پیش‌فروش تعیین‌شده، به‌عنوان مبنایی برای تحلیل بازار عمل کرد؛ اگر قیمت بازار آزاد بسیار بالاتر برود، این خود می‌تواند نشانه افزایش تقاضا یا فشارهای احتیاطی باشد. این تفاوت قیمت – که به «حباب» نیز تعبیر می‌شود – می‌تواند سرمایه‌گذاران خرد را به احتیاط وا دارد.

۴. شرایط کلان اقتصادی

تورم بالا، کاهش قدرت خرید خانوارها، نوسان در بازار ارز، و هزینه تولید طلا و سکه همگی از عوامل پس‌زمینه هستند که روی قیمت سکه اثر گذاشتند. در چنین محیطی، سکه از منظر سرمایه‌گذاری حفظ ارزش قابل توجهی پیدا می‌کند، اما در عین حال ریسک‌های خاص خود را نیز دارد.

پیامدها برای فعالان بازار

• سرمایه‌گذاران خرد و خانوارها: قیمت پیش‌فروش ۶۰ میلیون تومان می‌تواند به‌عنوان یک نقطه مرجع برای تصمیم‌گیری باشد؛ اگر بازار آزاد بالاتر رفت، ممکن است انگیزه برای ورود افزایش یابد، اما ریسک بالا است.

• فروشندگان و واسطه‌ها: قیمت تعیین‌شده پیش‌فروش و انتظارات بازار، می‌تواند موجودی و سرمایه‌گذاری آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد؛ باید آمادگی تغییر سریع قیمت را داشته باشند.

• سیاست‌گذاران: اجرای طرح پیش‌فروش و تعیین قیمت ثابت برای تحویل مهرماه، نشانه‌ای از تلاش برای تثبیت بازار بود؛ اما ادامه ثبات در عرضه، شفافیت در اطلاعات و مدیریت انتظارات بسیار مهم است.

جدول خلاصه وضعیت

چشم‌انداز کوتاه‌مدت

اگر نرخ ارز تحت کنترل قرار گیرد و تورم کمتر شود، ممکن است قیمت سکه برای مدتی بتواند تثبیت شود یا حتی کمی اصلاح یابد. اما اگر تورم مجدد شتاب بگیرد یا انتظارات ارزی به سمت افزایش سوق یابد، قیمت سکه می‌تواند به‌سرعت افزایش پیدا کند. از سوی دیگر، اگر عرضه سکه توسط بانک مرکزی افزایش یابد یا تقاضا کاهش یابد، امکان افت قیمت نیز وجود دارد.

نتیجه‌گیری

در مهرماه ۱۴۰۴، بازار سکه ایران در نقطهٔ حساس و مهمی قرار داشت؛ قیمت پیش‌فروش حدود ۶۰ میلیون تومان تعیین شده بود، که یک سیگنال مهم به بازار بود. اما رفتار سرمایه‌گذاران و متغیرهای ارزی و تورمی همچنان تعیین‌کننده مسیر بازار باقی ماندند. سکه همچنان به‌عنوان ابزار حفظ ارزش مورد توجه بود، اما برای ورود با ریسک همراه بود و نیازمند تحلیل دقیق شرایط کلان و عرضه بود.