اتو واگنر (Otto Wagner)

اتو واگنر (Otto Wagner)

اتو واگنر، معمار اتریشی که در سال ۱۸۴۱ متولد شد، به‌عنوان یکی از معماران معروف سبک مدرن و پیشگامان جنبش جدایی وین شناخته می‌شود. واگنر که در دوره‌ای تحت تأثیر هنر و معماری دکوراسیون نئوکلاسیک بود، بعدها به‌سوی طراحی‌هایی روی آورد که تأکید بیشتری بر عملکرد گرایی و استفاده از مواد و تکنولوژی‌های جدید داشت. او استاد بزرگی در استفاده از شیشه و فلز بود و طرح‌هایش تمیز و منظم با تأکید بر خطوط صاف و سادگی بودند.

از جمله آثار مشهور واگنر می‌توان به ساختمان پست امپراتوری (Österreichische Postsparkasse) در وین اشاره کرد که نمونه‌ای برجسته از معماری مدرن اواخر قرن نوزدهم است. واگنر همچنین به‌عنوان معلم، نقش مهمی در تربیت نسل بعدی معماران داشت، جایی که فلسفه‌ی «زیبایی در عملکرد» را به شاگردان خود آموزش داد. او باور داشت که معماری باید با نیازهای روز و فناوری‌های در دسترس پیش رود، یک دیدگاه که تأثیرش در معماری مدرن امروزی همچنان مشهود است.

اتو واگنر یکی از پیشگامان معماری و شهرسازی نوگرای سده بیستم بشمار می آید و بنیان گذار مکتب وین می باشد. با آنکه نخستین کارهای اتو واگنر به سبک نئورنسانس بود، ولی مهم ترین آثار وی مانند ایستگاه های قطار شهری وین، به سبک «آرت نو» انجام پذیرفت. او در اولین کلامش در آکادمی از نیاز به برخوردی تازه با معماری سخن گفت و استقلال معماری از گذشته را اعلام و تفکر خردگرایی را تبلیغ نمود. جمله‌ وی «چیزی که قابل استفاده نیست، نمی‌تواند زیبا باشد» معروف خاص و عام شد. او در سال ۱۹۱۱ دستاورد پژوهش های شهری خود را به نام کلانشهر منتشر نموده است و برای منطقه‌ی ۲۲ شهر وین یک طرح هوشمند و کلاسیک گرایانه طراحی کرد که انواع نمونه ها را در شهری درون شهر بزرگ تر در آمیخته است.

اتو واگنر کلانشهر را شکل شایسته‌ استقرار برای سده‌ بیستم می دانست و با نظریه‌ باغ شهر و رد رمانتیک گرایی کامیلو زیته و اقدامات جدی برلاگه مخالف بود.

اوتو واگنر گمنامی آدم ها در کلانشهر را یکی از برتری های آن می دانست و می نویسد: بیشتر ساکنان شهر دوست دارند تا به صورت عدد، در انبوهی جمعیت پنهان شوند. زندگی در شهر به معنای آزاد شدن از هرگونه قید و بند تحمیلی از سوی اجتماع است.

اتو واگنر در ۱۸۹۳ نیز اعلام کرده بود که یک کلانشهر باید همواره ضمانت رشد و گسترش خود را داشته باشد. برای همین هم نمی بایست مانع رشد آن از هر سو شد و درعین‌حال نیز باید این گسترش را تقویت کرد، کلان شهر بی انتها به طور همزمان محیط پیرامونی خود را نیز در بر می گیرد.

واگنر برای عملی نمودن اقدامات خویش به ویژه در منطقه‌ی ۲۲ وین ایجاد یک صندوق ارزش افزوده شهری را پیشنهاد می کند.

اتو واگنر برای خیابان های شعاعی و حلقوی کلان شهر خود شبکه تند رو و بدون تقاطع ریلی پیشنهاد نمود که در زیر یا بالای زمین حرکت می کرد به طوری که به ادعای وی، از هر نقطه شهر تنها با یک تعویض قطار می توان به نقطه‌ی دلخواه رسید. وی شهر خود را با شبکه شطرنجی و در ترکیب با فضای سبز سازمان داد.

اتو واگنر در گزارش توجیهی سال ۱۸۹۳ با دیدی پیشگیرانه نوشت تصویر آینده‌ شهر را هیچ گاه نمی توان به  طور دقیق تقسیم نمود. از آنجائیکه هیچ حکم قطعی در شهرسازی وجود ندارد، خیلی از مسائلی را باید به اتفاقی که خواهد آفتاد واگذاشت.

اوتو واگنر در طرح شهری خود برای منطقه ۲۲ وین فضایی نسبتاً وسیع را در مرکز محله پیش بینی نموده بود که خود آن را مرکز تنفس محله نامید.

وی از اولین کسانی بود که دریافت شهر مدرن باید بر اساس احتیاجات ساکنین آن طرح شود. اجتماعاتی که بر حسب انواع مختلف مردم تفاوت دارد. توجه اصلی اتو واگنر معطوف به ایجاد محیطی سالم برای طبقات متوسط مردم بود و می دانست برای سکونت همین طبقات نیز احتیاجات مختلف طرح های متفاوت ایجاد می کند. واگنر خواستار آن شد تا نواحی شهر مالکیت عمومی (دیدگاه سوسیالیستی) یابند تا قیمت زمین دست خوش سودجویی زمین بازان قرار نگیرد و نظارت بر گسترش شهر میسر باشد. واگنر معتقد بود گسترش شهر مانند گذشته نمی تواند کورکورانه صورت گیرد و معماری مغلوب سودجویی زمین خواران شود.